RAK JELITA GRUBEGO – ZAPOBIEGAJ, LECZ! – to hasło pierwszej edycji kampanii edukacyjnej SERVIER – WYŁĄCZ RAKA!, która rusza już we wrześniu. Jej zadaniem jest promocja rzetelnej wiedzy na temat raka i odpowiedniej profilaktyki nowotworowej. Tegoroczna odsłona jest poświęcona rakowi jelita grubego. Patronat merytoryczny nad kampanią objęły Polska Unia Onkologii oraz Polskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej. „Ambasadorem” kampanii został znany aktor – Andrzej Zieliński.
Rak jelita grubego to nowotwór złośliwy, który zalicza się do chorób cywilizacyjnych.
Co roku wykrywany jest u ponad 400 tys. Europejczyków i z tego powodu jest drugim, pod względem zachorowalności, nowotworem na Starym Kontynencie. W Polsce co roku na raka jelita grubego zapada ponad 18 tys. osób, z czego 11 tys. umiera. Od 1980 r. nastąpił czterokrotny wzrost zachorowań u mężczyzn, a trzykrotny u kobiet, a chorych cały czas przybywa. Obecnie rak jelita grubego jest drugim u mężczyzn, a trzecim u kobiet pod względem umieralności nowotworem w Polsce.
„Rak jelita grubego rzadko sprawia dolegliwości w swojej wczesnej fazie rozwoju. Jeśli nie boli ani nie daje innych objawów, chory nie odczuwa niczego niepokojącego” – tłumaczy dr Maria Janiak z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. „Charakter tego raka nie sprzyja wczesnej diagnozie tylko na podstawie obserwacji objawów. Ogromne znaczenie mają w tym przypadku badania profilaktyczne. Rak jelita grubego rozwija się powoli, ale kiedy uda się odpowiednio wcześnie wykryć zmianę nowotworową bez tzw. objawów alarmowych czyli: bez bólu, chudnięcia czy obecności objawów krwawienia, a także znaleźć i usunąć polipy, które mogą nieusunięte być w przyszłości przyczyną raka – szanse na wyleczenie są ogromne!” – dodaje dr Maria Janiak.
Z badań naukowych wynika, że ryzyko rozwoju raka jelita grubego wzrasta u osób po 50 roku życia. Eksperci podkreślają także znaczenie niewłaściwej, ubogiej w błonnik,
a bogatej w czerwone mięso diety, braku aktywności fizycznej, palenia papierosów, nadużywania alkoholu. Rak jelita grubego częściej występuje u osób, u których w najbliższej rodzinie także występował ten nowotwór. Dlatego, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka jelita grubego eksperci w szczególności podkreślają znaczenie właściwej diety, bogatej w błonnik, codziennej aktywności fizycznej, nie nadużywania alkoholu, rezygnacji z palenia papierosów, a także regularnego wykonywania badań profilaktycznych. Objawy raka jelita grubego łatwo można pomylić z innymi dolegliwościami. Są to m.in. zaparcia, biegunki, krew w stolcu, utrata apetytu czy niezamierzone chudnięcie. Dlatego koniecznością
są badania przesiewowe, które pomagają w wykrywaniu zmian nowotworowych nawet na ich bardzo wczesnym etapie rozwoju. Najlepszą i najbardziej wiarygodną metodą diagnostyki jest kolonoskopia. Podczas badania możliwe jest usunięcie także ewentualnych polipów (łagodnych zmian nowotorowych), co przeciwdziała ich przeobrażeniu w raka jelita grubego.
„To nowoczesne i bezpieczne badanie, które nie trwa zbyt długo” – przekonuje dr Maria Janiak. „Niestety wielu ludzi nadal traktuje konieczność czy możliwość takich badań jako temat tabu. Boją się samego badania, nie mają dostatecznej wiedzy o kolonoskopii i o konieczności jej wykonania. Odpycha ich krępująca forma badania, strach przed bólem czy po prostu strach przed wykryciem nowotworu. Kolonoskopia to jednak badanie, które może uratować życie. Wykrywanie zmian polipowatych we wczesnym etapie daje pacjentom szansę na zmniejszenie ryzyka zachorowania na raka jelita grubego nawet o 75-90 proc.” – dodaje dr Maria Janiak.
Mimo, że kolonoskopia w ramach Programu Badań Przesiewowych (PBP) jest w Polsce przeprowadzana bezpłatnie, Polacy stosunkowo rzadko z niej korzystają. W 2015 roku w Polsce na badania zgłosiło się tylko 16,7 % osób, które otrzymały imienne zaproszeni na badanie, co stanowi odsetek zdecydowanie mniejszy niż przedstawiany w różnych źródłach (w krajach Unii Europejskiej) przedział 23-70%.
Celem pierwszej edycji kampanii edukacyjnej SERVIER – WYŁĄCZ RAKA!, która przebiega pod hasłem RAK JELITA GRUBEGO – ZAPOBIEGAJ, LECZ! – jest zmiana tego trendu. Edukacja społeczeństwa w zakresie profilaktyki, motywacja do przełamania lęku i wstydu przed badaniami oraz podkreślanie znaczenia wczesnego wykrywania raka jelita grubego w jego skutecznym leczeniu – to główne idee jakie przyświecają akcji.
„Wierzę, że nasze działania edukacyjne nie tylko zwiększą wiedzę Polaków na temat raka jelita grubego, ale będą też motorem zmian i motywacją dla wielu osób, by uchronić się przed rakiem jelita grubego” – tłumaczy lek. med. Katarzyna Urbańska. „Choroby onkologiczne są największym wyzwaniem przed jakim stoi współczesna medycyna i chcemy mieć swój udział w walce z nimi. Choć to osoby po 50 roku życia są najbardziej narażone na raka jelita grubego – i przede wszystkim do nich kierujemy naszą kampanię – chcemy dotrzeć do ogółu społeczeństwa, tak aby kształtować świadomość także młodszych osób, które mogą wdrożyć w swoim codziennym życiu takie zmiany, które zmniejszą ryzyko zachorowania na ten coraz częściej występujący złośliwy nowotwór” – dodaje lek. Katarzyna Urbańska.
W ramach kampanii pod hasłem RAK JELITA GRUBEGO – ZAPOBIEGAJ, LECZ! w trasę po Polsce wyrusza Onkologiczna Poradnia Servier.
W specjalnych gabinetach lekarze specjaliści, na co dzień zajmujący się leczeniem i diagnostyką raka jelita grubego i innych nowotworów układu pokarmowego, będą przeprowadzać bezpłatne konsultacje i badania dolnego odcinka jelita grubego, a także w konkretnych wskazaniach USG wątroby. Lekarze edukatorzy udzielą wszelkich informacji o czynnikach ryzyka, objawach i profilaktyce raka jelita grubego m.in. o kolonoskopii. Dietetycy pomogą skomponować odpowiednio zbilansowaną dietę, chroniącą przed rakiem jelita grubego, dobiorą także odpowiednie menu dla osoby chorującej na ten nowotwór. Jako „Ambasador” swojego wsparcia dla idei kampanii SERVIER – WYŁĄCZ RAKA! – udzielił znany oraz ceniony aktor filmowy i teatralny Andrzej Zieliński.
„Dużo ćwiczę, odżywiam się zdrowo. Moja praca często tego wymaga, bym był w formie. Wiem jednak, że to nie wystarczy by uchronić się m.in. przed rakiem. Z pięćdziesiątką
na karku mogę być w grupie ryzyka i dlatego nie wahałem się poddać badaniom kolonoskopowym” – przekonuje Andrzej Zieliński.„Rozumiem, że człowiek może się krępować, bo to badanie intymne. Ale w trakcie okazuje się, że to nic strasznego. Nie boli, a może pomóc ochronić się przed rakiem jelita grubego” – dodaje.
Wszyscy odwiedzający Onkologiczną Poradnię Servier będą mogli także skorzystać z oferty edukacyjnej, prowadzonej w Edukacyjnym Namiocie Servier. Goście będą mogli udać się
w podróż do wnętrza jelita grubego, dzięki kilkumetrowej makiecie. Do dyspozycji odwiedzających zostanie oddana też wystawa „KOLONOSKOPIA BEZ WYMÓWEK”, która prezentuje najczęstsze wymówki, którymi pacjenci odwlekają decyzję o wykonaniu badania. Wystawa przedstawia także kontrargumenty, które przekonują do wykonania kolonoskopii. Odwiedzający będą mogli zapoznać się również z materiałami edukacyjnymi, a także sprawdzić swoją wiedzę na raka jelita grubego, biorąc udział w krótkich quizach edukacyjnych. Wśród dodatkowych atrakcji jest też specjalna fotobudka, w której wszyscy chętni mogą sobie zrobić zdjęcie wraz z nadrukiem postanowienia o zdrowym stylu życia, promującym profilaktykę raka jelita grubego.
Onkologiczna Poradnia Servier w ramach kampanii edukacyjnej SERVIER – WYŁĄCZ RAKA! pod hasłem RAK JELITA GRUBEGO – ZAPOBIEGAJ, LECZ! zawita 5 września do Warszawy.
Z bezpłatnych badań profilaktycznych i konsultacji specjalistycznych warszawiacy będą mogli skorzystać na placu przed kościołem seminaryjnym na Krakowskim Przedmieściu 52/54. Akcja dotrze także do Krynicy (6-7 września), Torunia (12 września), Gdańska (13 września) i Krakowa (14 września).
Finał kampanii „Rak jelita grubego – zapobiegaj, lecz!” będzie miał miejsce w Centrum Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Wówczas firma Servier Polska przekaże COI grant , który przeznaczony będzie na zakup aparatury do przeprowadzenia kolonoskopii z użyciem dwutlenku węgla, co pozwala znacząco zmniejszyć dyskomfort towarzyszący badaniu. Tego dnia zostaną zainaugurowane również badania kolonoskopowe z bezpłatnym znieczuleniem dla pierwszych kilkudziesięciu osób z grupy wiekowej zakwalifikowanej do Programu Badań Przesiewowych w ramach kampanii – „Rak jelita grubego – zapobiegaj, lecz!”.
Źródła:
- Janiak, P. Głowacka, A. Kopec, A. Staśkiewicz, Czynniki determinujące zgłaszalność na badania kolonoskopowe w Programie Badań Przesiewowych raka jelita grubego w Polsce, „Gastroenterologia Kliniczna”, 8 (2016), nr 4, s. 142-152.
- Krajowy rejestr nowotworów, onkologia.org.pl
- Polska Unia Onkologii, puo.pl/badania-profilaktyczne/rak-jelita-grubego
- Co warto wiedzieć. Rak jelita grubego, National Cancer Intitute of United States
- poradnikzdrowie.pl/diety/lecznicze/dieta-chroniaca-przed-rakiem-jelita-grubego_36750.html
- poradnikzdrowie.pl/zdrowie/nowotwory/rak-jelita-grubego-profilaktyka-objawy-leczenie_35992.html
- poradnikzdrowie.pl/zdrowie/nowotwory/profilaktyka-nowotworow-czy-cwiczenia-moga-pomoc-powstrzymac-nowotwor_40243.html
- zwrotnikraka.pl/aktywnosc-fizyczna-a-zdrowie-2/
- zwrotnikraka.pl/rak-jelita-grubego-dieta/
